Wikicabinet kính chào quý độc giả ở kỳ trước chúng tôi đã giới thiệu các chủ đề về:
Hệ mặt trời nằm ở đâu trong dải ngân hà?
Kỳ này wikicabinet xin giới thiệu đến độc giả một chủ đề thú vị về Phát hiện một đĩa bị cong vênh “bị xé nát bởi các vì sao” giống hành tinh Tatooine. Mời quý độc giả đón theo dõi chủ đề này cùng wikicabinet nhé
Nghiên cứu mới tiên phong đã tiết lộ bằng chứng trực tiếp đầu tiên cho thấy các nhóm sao có thể xé nát đĩa hình thành hành tinh của chúng, khiến nó bị cong vênh và có các vòng nghiêng.
Một nhóm chuyên gia quốc tế, do các nhà thiên văn học tại Đại học Exeter dẫn đầu, đã xác định được một hệ sao nơi sự hình thành hành tinh có thể diễn ra trong các vòng bụi và khí nghiêng bên trong một đĩa sao biến dạng xung quanh nhiều sao.
Quang cảnh từ một hành tinh tiềm năng xung quanh hệ thống này sẽ cho người quan sát một cái nhìn tuyệt đẹp về một chòm sao nghiêng, nhiều sao – tương tự như hành tinh Tatooine của Star Wars.
Kết quả có được nhờ vào các quan sát với Kính viễn vọng Rất lớn của Đài quan sát Nam Âu (VLT), mảng kính thiên văn có độ phân giải góc cao của Đại học bang Georgia (CHARA) và Mảng milimét / submillimeter lớn Atacama (ALMA).
Nghiên cứu này là kết quả đầu tiên của một chương trình lớn về hệ sao trẻ sử dụng máy ảnh hồng ngoại tiên phong, được gọi là MIRC-X, kết hợp ánh sáng từ tất cả sáu kính thiên văn của dãy kính thiên văn CHARA. MIRC-X đã được xây dựng bởi các trường Đại học Michigan và Exeter như một phần của dự án nghiên cứu do Hội đồng Nghiên cứu Châu Âu tài trợ.
Dụng cụ này đã được thiết kế để cung cấp những hiểu biết mới về cách thức hình thành sao và hành tinh đang diễn ra trong các đĩa sao quay, có bụi và khí dày đặc xung quanh các ngôi sao trẻ.
Hệ Mặt trời của chúng ta rất phẳng, với các hành tinh đều quay quanh cùng một mặt phẳng. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng, đặc biệt là đối với các đĩa hình thành hành tinh xung quanh nhiều ngôi sao, như đối tượng của nghiên cứu mới: GW Orionis. Hệ thống này, nằm cách chòm sao Orion chỉ 1.200 năm ánh sáng, có ba ngôi sao và một đĩa bị vỡ, biến dạng bao quanh chúng.
Stefan Kraus, giáo sư vật lý thiên văn tại Đại học Exeter, người dẫn đầu nghiên cứu được công bố ngày hôm nay trên tạp chí Science , cho biết: “Chúng tôi thực sự vui mừng vì máy ảnh MIRC-X mới của chúng tôi đã cung cấp những bức ảnh sắc nét nhất về hệ thống hấp dẫn này và tiết lộ lực hấp dẫn vũ điệu của ba ngôi sao trong hệ thống. Thông thường, các hành tinh hình thành xung quanh một đĩa phẳng gồm bụi và khí xoáy – nhưng hình ảnh của chúng tôi cho thấy một trường hợp khác biệt hoàn toàn là đĩa không phẳng chút nào.
“Thay vào đó, nó bị cong vênh và có một vòng lệch đã bị vỡ ra khỏi đĩa. Vòng lệch nằm ở phần bên trong của đĩa, gần với ba ngôi sao. Ảnh hưởng là tầm nhìn của một hành tinh tiềm năng bên trong vòng này trông rất giống của Tatooine, của Star Wars nổi tiếng. “
Nhóm đã quan sát hệ thống bằng công cụ SPHERE trên VLT của ESO và với ALMA, đồng thời có thể hình ảnh vòng trong và xác nhận độ lệch của nó. Nhóm nghiên cứu đã quan sát thấy những cái bóng mà chiếc nhẫn này phủ lên phần còn lại của đĩa. Điều này giúp họ tìm ra hình dạng 3D của các vòng và hình dạng tổng thể của đĩa.
Nghiên cứu mới cho thấy vòng trong này chứa 30 khối lượng bụi Trái đất, có thể đủ để hình thành các hành tinh.
Alexander Kreplin thuộc Đại học Exeter, cho biết: “Bất kỳ hành tinh nào hình thành trong vòng lệch đều sẽ quay quanh ngôi sao trên quỹ đạo có độ xiên cao và chúng tôi dự đoán rằng nhiều hành tinh trên quỹ đạo xiên, tách biệt rộng sẽ được phát hiện trong các cuộc khảo sát hình ảnh hành tinh trong tương lai.
“Vì hơn một nửa số ngôi sao trên bầu trời được sinh ra với một hoặc nhiều bạn đồng hành, điều này làm dấy lên một viễn cảnh thú vị: có thể có một quần thể ngoại hành tinh chưa biết quay quanh các ngôi sao của chúng trên những quỹ đạo rất nghiêng và xa.”
Để đạt được những kết luận này, nhóm nghiên cứu đã quan sát GW Orionis trong hơn 11 năm và lập bản đồ quỹ đạo của các ngôi sao với độ chính xác chưa từng có. Alison Young, một thành viên của nhóm nghiên cứu từ Đại học Exeter và Leicester, cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng ba ngôi sao không quay quanh cùng một mặt phẳng, nhưng quỹ đạo của chúng bị lệch đối với nhau và đối với đĩa. “
Nhóm nghiên cứu quốc tế, với các nhà nghiên cứu từ Anh, Bỉ, Chile, Pháp và Mỹ, sau đó kết hợp các quan sát toàn diện của họ với các mô phỏng máy tính để hiểu điều gì đã xảy ra với hệ thống. Lần đầu tiên, họ có thể liên kết rõ ràng sự lệch lạc quan sát được với ‘hiệu ứng xé đĩa’ theo lý thuyết, cho thấy lực hấp dẫn xung đột của các ngôi sao trong các mặt phẳng khác nhau có thể làm cong và vỡ đĩa xung quanh của chúng.
Matthew Bate, giáo sư vật lý thiên văn lý thuyết tại Exeter, cho biết: “Chúng tôi đã tiến hành các mô phỏng cho thấy rằng sự lệch trục trong quỹ đạo của ba ngôi sao có thể khiến đĩa xung quanh chúng bị vỡ thành các vòng riêng biệt. Đây là những gì chúng tôi thấy trong các quan sát”. người đã thực hiện một số mô phỏng máy tính trên hệ thống. “Hình dạng quan sát được của vòng trong cũng khớp với các dự đoán về cách đĩa sẽ bị rách.”
Trong kỳ tiếp theo, Wikicabinet trân trọng mời độc giả đón đọc chủ đề Những điều thú vị về Mặt trời.
Nếu có những thắc mắc hay muốn tìm hiểu về bất kỳ chủ đề nào, hãy liên hệ với Wikicabinet bằng cách bình luận ở phía dưới nhé.
Nhận xét
Đăng nhận xét